Bahriyeli Kalem

Zeytindağı Hakkında Zeytindağı, Falih Rıfkı Atay'ın yedek subay olarak katıldığı I. Dünya Savaşı'ndaki anı ve izlenimlerinden oluşan ve Osmanlı İmparatorluğu’nun savaşta içine düştüğü durumu ortaya koyan eseri. Kitabın adı, Cemal Paşa’nın başında bulunduğu 4. Ordu Karargâhının yerleşik olduğu ve Kudüs’e yakın bir tepe olan Zeytindağı'ndan gelmektedir. Falih Rıfkı Atay, bu kitabında, Osmanlı saltanatının son günlerinden Türkiye'nin ilk günlerine kadarki bir zaman dilimini anlatmaktadır. Yazar bir görev sebebiyle Cemal Paşa’nın Karargâhına yani Zeytindağı’na gitmiştir. Burada yaşamış olduğu olayları ve anılarını bulunduğu tarihin önemli olaylarını da içine alacak şekilde anlatmıştır. I. Dünya Savaşı başladığında Falih Rıfkı Atay yedek subay olarak orduya alınır ve Cemal Paşa’nın Karargâhına tayin olur. Cemal Paşa ile ilk ilişkileri de burada gelişir. " Bizden Belgrad'ı aldıkları zaman, düşman delegeleri Niş kasabasını da istemişlerdi. Osmanlı delegesi ayağa kalka

  Yol Ayrımı Hakkında Kamil Bey de Anadolu'da serbesttir artık ... Türkiye'yi kuşatan bir "serbest"lik rüzgarı esmeye başlar zamanla. Bu serbestlik, değişen ya da değişmiş gibi görünen insanların maskelerini birer birer düşürürken, İstanbul'da hayat giderek zorlaşır. Kamil Bey, yıllardır özlemini duyduğu biricik kızı Ayşe'ye kavuşmaya çalışırken, Kurtuluş Savaşı'nda yüz binlerce insanın kanıyla kurtulan vatan, artık demokrasi mücadelesi vermektedir. Serbest Fırka'nın kuruluşu, Darülfünun'da meydana gelen ayaklanmalar, İstanbul sokakları ve tarihin derinliğinde kalan ayrıntılar... "Yol Ayrımı", savaştan zaferle çıkmış bir milletin demokrasi yolunda attığı bebek adımlarının izdüşümlerini aktarıyor okura. "B izim millet, dış görünüşündeki aldatıcılığa rağmen, hürriyetsizlikten iğrenir. Çünkü tarihinde, Batı’dakine benzer kölelik dönemi yaşamamıştır. " (sf. 121) " Böceklerden tiksinirdi Fatma teyze... Şimdi mezarlığın alışık bö

  Esir Şehrin Mahpusu Hakkında Esir Şehrin İnsanları adındaki birinci kitabın devamı şeklindedir. Romanın ana karakteri Kamil Bey'in İstanbul'a geldikten sonra yaşadığı ruhsal ve fikirsel değişimleri, Türk Kurtuluş Savaşı döneminin insanlardaki etkisini anlatmaktadır. " İftira!” “Yaaa... İftira demek? Peki ne verdiler?” “Yedi yıl...” “Eh gene şükret...” “Az mı?” “Az elbette... İftiradan asılanları biz çok gördük.” " (sf. 15) Milli mücadeleye destek amacıyla İstanbul halkını bilinçlendirmek ve işgallere karşı tek yumruk olmak adına çıkardıkları Karadayı dergisi nedeniyle Kamil Bey hapse atılır. Gardiyanlar neden girdiğini sorduğunda iftira der. Bunun hapishane jargonunda hırsızlık anlamına geldiğini bilemeyecek kadar bu taraflarda bezi yoktur. Kendisi Selim Paşa'nın oğlu Kamil Bey'dir... " Evet, bizim milletin yemek yiyişinde, ayıp bir şey yapılıyormuş da elden geldiği kadar kısa kesmek, kimseye gösterilmemek isteniyormuş gibi soluk soluğa bir acele vardı.

  Esir Şehrin İnsanları Hakkında Osmanlı Devleti'nin I. Dünya Savaşı'dan yenik çıkmasından sonraki dönemi anlatan bir kitaptır. Kitabın ana kahramanı Kamil Bey; yüksek eğitim almış, Avrupa dillerini bilen ve birçok Avrupa ülkesini görmüş kültürlü bir paşa oğludur. İçine düştüğü ekonomik sıkıntılar onu öz vatanına, İstanbul'a dönmesini zorunlu kılmıştır. "İlk günlerde Nermin’e kur yapmayı denemiş, kadının böyle bir işin dünyada var olduğundan habersiz bulunduğunu şaşırarak anlayıp vazgeçmişti." (sf. 14) Kamil bey ve eşi Nermin uzun süre sonra geldikleri İstanbul'da bir davete katılırlar. Bu davette bulunan bazı işgal kuvvetleri subayları Kamil Bey'in olmadığı bir anda Nermin Hanım'a kur yapmayı dener. Yazar, bu davranış karşılığında böyle bir durumdan habersiz görünen Nermin Hanım ve onun üzerinden Türk kadınına ne kadar uzak bir durum olduğunu okuyuca aktarıyor. "Bu vartayı atlatmaya bakacağız! Padişah, halife, bir de başkent kurtuldu mu gerisi ko